Bạn muốn ăn rau củ quả do chính tay bạn trồng, để đảm bảo sức khỏe cũng như bạn có một vườn rau riêng tại nhà, bài viết hôm này Tạp chí cây cảnh chia sẻ kinh nghiệm cách trồng dưa leo tại nhà đơn giản và sai trái tại đây nhé!
Tìm hiểu cây dưa leo là cây gì?

Tìm hiểu cây dưa leo là cây gì?
Dưa leo (hay gọi là dưa chuột) chứa rất nhiều dinh dưỡng cần thiết tốt cho sức khỏe như: vitamin, canxi, protein… Đặc biệt, loại quả này được nhiều chị em yêu thích trong lĩnh vực làm đẹp. Là một trong những dưỡng chất thiên nhiên nổi tiếng với công dụng chống oxy hóa, dịu da, dưỡng ẩm.
Loại cây thuộc họ bầu bí này có một số giống phổ biến như:
- Dưa leo nếp ta
- Dưa leo Thái Lan
- Dưa leo trắng
- Dưa leo mèo
- Dưa leo baby
- Dưa leo chùm gai
- Dưa leo chùm trơn
- Dưa leo bao tử
- Dưa leo kiếm
Cách bước chuẩn bị trước khi trồng dưa leo

Cách bước chuẩn bị trước khi trồng dưa leo
Thời điểm trồng: Đối với các tỉnh phía Nam, bạn có thể trồng dưa chuột quanh năm. Nhưng thời điểm cây có thể phát triển tốt nhất là từ tháng 11 đến tháng 2, tháng 3 năm sau hoặc từ tháng 5 đến tháng 7, tháng 8. Vào những khoảng thời gian này, dưa phát triển tốt, ít bị tấn công bởi sâu bọ.
Chuẩn bị đất: Đất được trồng được dưa chuột phải được làm rất kỹ. Loại đất để cây phát triển tốt nhất là đất pha cát hoặc đất chứa nhiều dinh dưỡng. Để đất có nhiều dưỡng chất bạn nên trộn cùng gỗ mùn, phân hữu cơ hoặc phân xanh.
Chuẩn bị giống: Hạt giống dưa leo bạn có thể mua dễ dàng ở những chỗ bán dụng cụ trồng cây. Giống dưa leo có rất nhiều loại khác nhau, tùy nào sở thích bạn hãy lựa chọn cho mình giống dưa phù hợp nhất nhé!
Chuẩn bị chậu: Bộ rễ dưa leo phát triển khá nhanh, do đó, bạn nên chọn chậu to. Bạn có thể sử dụng thùng xốp loại to để trồng dưa leo hoặc các loại thùng, xô nhựa cỡ lớn để cây phát triển tốt. Để tạo sự thông thoáng giúp rễ cây phát triển mạnh, trao đổi oxy tốt, tránh được tình trạng ngập úng, dưới đáy chậu trồng bạn cần đục nhiều lỗ để dễ thoát nước.
Hướng dẫn cách trồng dưa leo
Ủ hạt giống
Ngâm hạt giống dưa leo vào nước ấm khoảng 30 – 35°C từ 2 – 3 tiếng, sau đó vớt hạt ra rửa lại bằng nước sạch và ủ vào khăn ẩm ở nhiệt độ 27 – 30°C trong vòng 3 – 5 ngày, phải luôn giữ độ ẩm cho bọc ủ và kiểm tra thấy hạt giống nứt ra và nảy mầm thì đem gieo.
Gieo hạt giống

Gieo hạt giống
Cách 1: Gieo trực tiếp trên đất
Gieo hạt trực tiếp ở đất trồng hay ngoài đồng ruộng thì phải cày xới đất trồng thật tơi xốp, lên luống cao 20 – 30cm. Đất phải được trộn với các loại phân hữu cơ, phân chuồng hoặc pha hỗn hợp phân đạm + lân + kali, tùy theo diện tích trồng.
Tạo lỗ sâu khoảng 0,5cm, gieo hạt cho đầu rễ hướng thẳng góc xuống đất, để đầu hạt ngang bằng với mặt đất. Sau đó dùng phân chuồng sàng kỹ lấp hạt, rải Basudin hạt phòng trừ kiến, dế, sâu đất…
Khi trồng có thể phủ rơm rạ hoặc bạt plastic hay để giữ ẩm, nếu phủ nylong thì phải chèn kỹ đất hai bên mép luống rồi đục lỗ tròn ở mặt trên, khoảng cách mỗi lỗ đục cách nhau 30cm – 40cm.
Việc gieo trực tiếp ở đất, đồng ruộng sẽ gặp khó chăm sóc trong việc quản lý hạt lên cây hơn vì gieo ngoài đồng trên diện tích rộng nếu gặp mưa, nắng nóng hoặc sâu bệnh thì khó chủ động được. Phải chuẩn bị đất gieo tốt thì tỷ lệ cây chết sẽ ít.
Cách 2: Gieo trong khay nhựa, khay xốp
Dùng khay nhựa, khay xốp, chậu nhỏ,… để gieo hạt, cho lượng đất vào khay, lưu ý đất phải tơi xốp, giàu dinh dưỡng, đủ độ ẩm. Dùng tay ấn xuống đất tạo lỗ sâu 1cm, gieo hạt vào đất, mỗi lỗ gieo 1 – 2 hạt và phủ một lớp đất mỏng lên, khi gieo xong phun nước cho đất ẩm, bao phủ khay ươm bằng túi nylong, đặt chậu ươm bên cạnh nơi có ánh nắng ấm để thúc đẩy việc nảy mầm.
Sau 1 tuần gieo, hạt sẽ nhú mầm. Khi cây con cao khoảng 10 – 15cm, cây cứng cáp thì bạn có thể bứng chuyển bầu ươm ra chậu trồng.
Làm đất & Trồng cây

Làm đất & Trồng cây
Giai đoạn khi cây con lớn ra 3 – 4 lá, thân cây mập và cứng cáp thì bạn bứng từng bầu cây ra trồng riêng vào từng chậu, thùng xốp, xô nhựa cỡ lớn, hoặc có thể trồng trực tiếp vào đất hoặc trồng.
Làm đất
Đất trồng dưa leo phải được làm đất kỹ, nên chọn loại đất pha cát, đất chứa nhiều chất dinh dưỡng hữu cơ, bạn có thể trộn đất với trấu, gỗ mùn, phân động vật hay phân xanh hữu cơ.
Trước khi trồng khoảng 7 – 10 ngày, nên bón lót vôi bột, phân chuồng hoặc phân hữu cơ sinh học, pha trộn Phân đạm + lân + kali bón vào đất sau đó xới lại để phân ngấm vào đất nhằm làm tăng độ pH cho để cung cấp dinh dưỡng cho cây thời kỳ đầu.
Trồng cây
Nếu trồng trực tiếp ở đất thì phải cày xới đất trồng thật tơi xốp, lên luống cao 20 – 30cm với khoảng cách 60 – 70 cm.
Tạo hố đất sâu, nhấc nhẹ bầu cây ra khỏi khay và vùi kín bầu cây dưới đất, đôn cho chặt gốc. Phủ rơm rạ, gỗ mùn, cỏ khô xung quanh gốc để giữ ẩm cho cây.
Nên trồng cây dưa leo vào buổi sáng hay buổi chiều mát khi nắng đã tắt. Khi trồng cây con xong nên mang vào nơi râm mát hoặc che phủ để tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào cây từ 1 – 2 ngày để cây con hồi sứ
Chăm sóc cây

Chăm sóc cây
Giai đoạn 1: Tuần thứ 2
Trong 2 tuần đầu tiên sau khi trồng cây, thường xuyên tưới nước cho cây vào mỗi buổi buổi sáng sớm và chiều. Phủ phân chuồng, phân gà, rơm rạ hoặc cỏ khô ở mặt đất xung quanh cây để giữ ẩm cho đất.
Giai đoạn 2: Tuần thứ 3
Trong tuần thứ 3 bạn cần bón đạm + lân + kali, hoà vào nước để tưới cho cây. Phun phân bón lá giúp cây phát triển thân, lá và rễ.
Ở thời điểm khoảng 2 – 3 tuần sau khi trồng, cây dưa leo bắt đầu phát triển thân lá và các tua cuốn, lúc này bắt đầu tiến hành làm giàn cho cây. Việc làm giàn và tỉa nhánh cho cây có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của cây, năng suất và chất lượng quả. Vì vậy làm giàn cho dưa leo cũng cần phải đúng kỹ thuật.
Giai đoạn 3: Cách làm giàn dưa leo
Có thể dùng cọc tre, gỗ, sắt để làm giàn, mỗi cọc phải có đường kính ít nhất từ 3 – 5 cm, cao khoảng 2 – 3 mét tùy theo vị trí, diện tích và không gian trồng. Cắm cọc theo hình chữ A, dùng dây hoặc thép cố định lại, cọc phải đủ chắc để cây có thể leo bám được mà không bị đỗ, giàn càng vững chắc thì gốc cây càng cố định, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng phát triển tốt.
Nếu trồng trong chậu, thùng xốp tại nhà thì có thể làm giàn nghiêng tựa gần vào vách tường, lan can, hoặc hiện nay, mọi người cũng sử dụng lưới nylon để làm giàn cho dưa leo rất tiện lợi.
Giai đoạn 4: Cây trồng được 1 tháng
Thời điểm cây được 1 tháng sau khi trồng là giai đoạn cây dưa leo cần được chăm sóc kỹ nhất để đảm bảo sự phát triển của cây. Cần tưới nhiều nước và trộn phân lân, đạm, kali, urê hòa vào nước tưới cho cây để tăng dinh dưỡng cho cây phát triển và ra hoa. Chú ý sau khi tưới phân xong nên tưới nước lại để tránh phân làm cháy rễ cây.
Thường xuyên nhặt sạch cỏ ở gốc cây, cắt bỏ những lá già ở phía dưới và các nhánh phụ để tạo độ thông thoáng cho cây. Không nên cho cây quá cao để cây ra nhiều nhánh cho nhiều hoa, đậu nhiều lứa trái.
Dưa leo ra hoa kết trái

Dưa leo ra hoa kết trái
- Khoảng 30 – 50 ngày khi trồng thì dưa leo bắt đầu ra hoa kết trái, các nách lá bắt đầu đâm hoa đực, hoa cái và nhánh. Thời kỳ này được xem là “nhạy cảm” nhất quyết định năng suất của cây. Lúc này cần tưới nước cho cây đầy đủ 2 lần/ngày vào buổi sáng và chiều tối. Tuy có nhu cầu được tưới nước cao nhưng lại khó chịu được úng, còn thiếu nước thì cây ra trái nhỏ, ăn lại đắng. Dưa leo là cây thuộc nhóm ưa nhiệt nên trồng nơi có ánh sáng nhiều thì trái sẽ nhanh lớn và chất lượng tốt.
- Thời điểm này nhu cầu dinh dưỡng của cây tăng gấp đôi, do đó phải tăng cường tưới nước. Phun HVP Auxin Organic để giúp cây ra nhiều hoa, đậu nhiều trái.
- Bón đạm và phân NPK 2 lần một tháng. Nếu để cây thiếu nước và dinh dưỡng thì khả năng đậu quả thấp, chất lượng quả kém, quả thường bị đắng và cong.
- Để dưa leo đậu quả cho ra nhiều trái thì chúng ta nên chú ý đến việc thụ phấn của cây. Tùy theo điều kiện trồng, cây có thể tự thụ phấn nhờ côn trùng. Bạn có thể phun nước đường pha loãng lên thân cây để thu hút ong thụ phấn cho dưa.
- Hoặc có thể tác động đến việc thụ phấn cho hoa bằng cách loại bỏ đi hoa đực, dùng cọ tăm bông dúi vào hoa đực để lấy phấn hoa và cọ vào nhụy của hoa cái để thụ phấn.
Phòng trừ sâu bệnh

Phòng trừ sâu bệnh
- Bọ trĩ: Tập trung ở búp non làm cho búp chậm phát triển, chích hút làm rụng hoa quả, bọ trĩ còn là môi giới truyền bệnh vi rút gây hiện tượng xoăn, chùn ngọn. Biện pháp: Khi mật độ bọ trĩ cao cần phải phòng trừ, sử dụng các loại thuốc sau như oncol 20ND, Bassa 50ND, Pegasus 500SC để phòng trừ.
- Nhện đỏ: Có cơ thể rất nhỏ bé, màu hồng, đỏ di chuyển nhanh nhẹn, bám nhiều ở mặt dưới lá. Nhện phát triển rất nhanh nhất là khi thời tiết khô âm u mưa to. Nhện dùng vòi chích hút làm cho lá chuyển màu xanh bạc, xanh nâu sau đó vàng khô và rụng lá. Biện pháp: Sử dụng thuốc trừ nhện như Comite 73EC, Ortus 5SC, Pegasus 500SC…
- Rệp muội: Là côn trùng chích hút cơ thể nhỏ màu xanh vàng, sống thành đám trên đọt non, lá, hoa. Rệp có 2 dạng có cánh và không có cánh. Rệp chích hút dịch cây làm cho cây không phát triển. Nếu hại ở giai đoạn hoa, quả làm hoa quả non bị rụng, là môi giới truyền bệnh vi rút gây bệnh khảm lá trên dưa. Biện pháp: Sử dụng thuốc oncol 20ND, Padan 95SP, Bassa 50 ND, Pegas 500SC, Sumithion 50EC.
- Ruồi đục quả: Ruồi cái dùng vòi đẻ trứng chọc thủng vỏ quả đẻ trứng vào phần trong vỏ quả. Tại lỗ đục của ruồi nước và dịch cây chảy ra, tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập gây thối quả. Sau vài ngày trứng nở ra dòi, dòi chui vào thịt quả gây hại làm quả rụng thối. Biện pháp: Dùng các loại thuốc xua đuổi oncol 20ND, la nét…
- Bệnh thán thư: Vết bệnh gần tròn hoặc hình tròn kích thước từ vài mm đến vài cm trên bề mặt có màu nâu đen, trên nền nâu đen có nhiều chấm nhỏ màu đen do bào tử nấm hình thành. Bệnh gây hại làm cho lá dưa khô rụng, trên thân vết bệnh màu xám nâu, hại nặng làm thân chết khô, teo lại, trên quả vết bệnh màu nâu đen hình tròn lõm sâu vào vỏ quả. Nếu bị hại nặng vết bệnh liên kết lại thành đám lớn gây thối quả. Biện pháp: Sử dụng các loại thuốc Poliran 80, Bavistin, Mancozeb.
- Bệnh mốc sương (sương mai): Vết bệnh hình đa giác có nhiều góc cạnh, lúc đầu màu vàng nhạt sau chuyển sang màu nâu, vào buổi sáng quan sát kỹ bề mặt dưới lá có thể nhìn thấy các sợi tơ nấm màu trắng bao phủ. Biện pháp: Dùng luân phiên các loại thuốc trừ bệnh như Booc đô 1%., Ridomil.
- Bệnh phấn trắng: Bệnh hại chủ yếu trên phiến lá nấm bệnh làm cho lá chuyển màu xanh sang màu bạc và hoá vàng. Trên bề mặt lá bị hại có lớp nấm bệnh trắng, xám bao phủ. Khi bị nặng lá khô cháy và chết. Biện pháp: Sử dụng thuốc Anvil 5SC, Bavistin, Belal 5WP phun kỹ 2 bề mặt lá.
- Bệnh héo xanh do vi khuẩn: Bệnh làm cây dưa héo, mất nước và chết trong vòng các ngày, các lá trên cây héo tái xanh không chuyển thành màu vàng, từ gốc cây dưa có thể có vết nổi u sần. Biện pháp: Cần thu dọn cây bệnh mang ra khỏi ruộng để đưa đi tiêu huỷ. Sử dụng thuốc Booc đô 1%, oxyclorua đồng Kau Ran.
Lưu ý: Bà con nên dùng thuốc đúng liều lượng khuyến cáo trên bao bì mới cho hiệu quả cao.
Thu Hoạch dưa leo

Thu Hoạch dưa leo
- Cây dưa leo sau khi trồng khoảng 60 – 80 ngày, tùy theo giống cây trồng và điều kiện chăm sóc thì dưa cho thu trái. Thu hoạch dưa leo tốt nhất là vào buổi sáng sớm khi nhiệt độ vẫn còn mát mẻ.
- Sau từng đợt thu trái nên bón kali và đạm 2 tuần 1 lần để cung cấp dinh dưỡng cho cây nuôi trái cho lứa tiếp theo.
Kết luận
Nhìn chung thì cách trồng dưa leo về cơ bản là đơn giản, nó còn là một công việc giúp bạn thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng. Với cách trồng dưa leo Tạp chí cây cảnh hướng dẫn ở trên sẽ giúp bạn có một vườn dưa sai trĩu quả nhé!
Xem thêm: 72 thế cây cảnh bonsai đẹp nhất Việt Nam dành cho dân chơi