Ý nghĩa Hoa Thiên Lý trong ẩm thực, sức khỏe và kiêng kị gì?

Hoa thiên lý là một tên gọi của quen thuộc của con người Việt Nam, từ thành thị đến nông thôn. Vậy hoa thiên lý này la hoa hay la rau, thì bài viết này Tạp chí cây cảnh sẽ giới thiệu cho các bạn về loài hoa thiên lý với hương thơm nhẹ nhàng đẹp đẽ cùng như về công dụng nấu ăn của cây trong nấu ăn như thế nào tại đây nhé!

Giới thiệu về hoa thiên lý?

Hoa thiên lý có tên khoa học là Telosma cordata (Burm. F) Merr. Nó thuộc họ thiên lý (Asclepiadaceae), có nguồn gốc từ các nước như Ấn Độ, Trung Quốc rồi cả Myanmar và Pakistan. Cây thiên lý thân mềm, trơn và được trồng theo kiểu leo giàn. Lá của loại cây này có hình trái tim với màu xanh đậm.

Cây thiên lý là cây thuộc thân thảo, không có tua cuốn, thân mềm hóa gỗ dài từ 1-10m, thân cây có màu lục ánh sáng, thân non thường có lông tơ và có nhựa mủ màu trắng.

Lá cây thiên lý hình trái tim, màu xanh đậm, lông trải đều trên gân lá, mép lá có phần cong lên và phần đầu nhọn. Phiến lá không quá dầy, có hình trứng, chiều dài khoảng 5-10cm và chiều rộng 3-7cm, gân là mọc nổi lên trên bề mặt lá.

Hoa thiên lý có tên khác là dạ lý hương, mọc thành chùm, mọc từ nách lá. Mỗi bông hoa có màu xanh vàng hoặc xanh lục với 5 cánh nở rộng, hương thơm dịu nhẹ. Hoa nở rộ nhất từ tháng 5 – 10 dương lịch hàng năm.

Sử tích hoa thiên lý

Chuyện kể rằng, có một đôi vợ chồng rất yêu thương nhau. Người chồng có biệt tài thổi sáo rất hay làm cho muôn loài đều yêu thích, từ cỏ cây đến chim muông đều say đắm. Trong đó có một con rắn lục độc ác cũng yêu thích tiếng sáo của chàng trai. Vì muốn chiếm đoạt chàng trai, con rắn lục ấy đã hóa thân thành người vợ.

Người vợ tên là Thiên Lý và con rắn hóa thành người vợ rất giống nhau. Điều này khiến chàng trai không thể nào phân biệt được. Vì thế, anh ta nhờ các bô lão giúp đỡ.

Các bô lão đã đề ra rất nhiều thử thách cho 2 người vợ. Ở thử thách cuối cùng, người vợ thật đã nói rằng “ Dù có cách xa ngàn dặm ta vẫn nhận ra chàng”. Cuối cùng, con rắn lục bị lật tẩy. Vợ chồng chàng trai sống hạnh phúc bên nhau.

Kể từ đó, dân gian đã dựa vào câu nói của Thiên Lý và đặt tên cho loài cây thân leo với những chùm hoa nhỏ nhắn với cái tên là thiên lý – ngụ ý là ngàn dặm.

Ngoài ra, cây thiên lý còn đại diện cho sự chân thành của con người Việt Nam. Đây cũng là loài cây biểu tượng cho sự giản dị, mộc mạc của làng quê Việt.

Tìm hiểu những ý nghĩa của hoa thiên lý

ý nghĩa của hoa thiên lý

Ý nghĩa hoa thiên lý trong tình yêu

Dựa trên truyền thuyết về hoa thiên lý được nêu trên, loài hoa thiên lý được gắn liền với ý nghĩa của tình yêu chung thủy, sắt son, gắn bó suốt cuộc đời. Tình yêu ấy có thể vượt qua mọi khó khăn, thử thách, chông gai nhưng vẫn luôn hướng về phía nhau. Dù xa xôi cách trở vạn dặm cũng không thể nào chia lìa đôi lứa.

Ý nghĩa hoa thiên lý trong cuộc sống

Hoa thiên lý thường được trồng giàn trước nhà, mang lại bóng mát và làm đẹp cảnh quan, mang tới sự tươi mát, xanh trong lành cho ngôi nhà, không gian sống. Những bông hoa thiên lý xanh vàng góp phần điểm tô vẻ đẹp trữ tĩnh, nên thơ cho không gian.

Loài hoa này đơn giản, dung dị, trong cuộc sống nó tượng trưng cho sự chân thành, là loài hoa gợi nhớ kỷ niệm, tiếp thêm sức mạnh cho những người con xa xứ.

Công dụng của cây thiên lý

Tác dụng đối với sức khỏe

Phòng chống rôm sảy mùa nóng: Nấu canh hoa thiên lý ăn hằng ngày. Với trẻ em, có thể nghiền lá và hoa nấu chung với cháo.
Hỗ trợ điều trị giun kim: Lá thiên lý non nấu canh cho trẻ ăn từ 7-10 ngày sẽ có hiệu quả.
Giảm đau mình mẩy, nhức xương cốt: Hằng ngày lấy hoa và lá thiên lý xào thịt bò hoặc luộc lên chấm muối vừng ăn sẽ có tác dụng rất tốt.
Chữa mụn nhọt: Lấy lá thiên lý giã nhỏ đắp vào chỗ mụn. Đắp trong 2-3 ngày sẽ khỏi.
Người bị mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt: Hoa thiên lý kết hợp với bạch cúc, ngải cứu, rau má, lá đinh lăng. Đây là bài thuốc chữa bệnh rất hiệu quả trong Đông y.
Hỗ trợ điều trị mất ngủ: Dùng hoa thiên lý nấu canh với thịt heo hoặc lá vông nem sẽ có công dụng giảm mệt mỏi, an thần, giúp ngủ ngon giấc.
Hỗ trợ giảm cân: Hoa thiên lý rất tốt cho việc giảm cân bởi vì trong thành phần có chứa nhiều chất xơ và ít calo. Món ăn chế biến từ hoa thiên lý mang đến cảm giác no, hạn chế khả năng hấp thụ chất béo.
Chữa bệnh trĩ: Chuẩn bị là thiên lý non và một ít muối ăn. Lấy lá rửa xanh, giã nát với muối và cho thêm ít nước, rồi lọc lấy nước, bỏ bã. Dùng bông gòn tẩm qua nước này, đắp trực tiếp lên búi trĩ. Dùng băng gạc giữ cố định và để qua đêm, thực hiện liên tục trong 4-6 ngày sẽ thấy hiệu quả.

Nguyên liệu làm món ăn, đồ uống

Thịt bò xào hoa thiên lý: Thịt bò xào hoa thiên lý là một trong những món ăn rất tốt cho sức khỏe, thịt bò giàu dinh dưỡng, hoa thiên lý lợi cho sức khỏe, kết hợp lại tạo nên một món ăn bổ dưỡng mà lại rất ngon. Hoa thiên lý thơm mát, giòn giòn cùng với vị ngọt của thịt bò là món ngon rất thích hợp cho những bữa cơm gia đình ngày đầu hè nắng nóng.
Canh chua hoa thiên lý: Ngoài dùng để xào thì hoa thiên lý còn có thể đem đi nấu canh rất ngon. Canh chua bông thiên lý mang màu sắc khá hấp dẫn người dùng với sự kết hợp của hoa thiên lý, cà chua và chả cá mang đến hương vị chua chua ngọt ngọt khó cưỡng. Món dân dã nhưng ăn rồi nhớ hoài không thôi, là món canh bổ dưỡng không thể thiếu trong bữa cơm gia đình.
Gỏi tôm hoa thiên lý: Ngoài xào, nấu canh thì hoa thiên lý có thể đem làm gỏi. Với hoa thiên lý giòn ngọt, nước gỏi chua, và tôm mang đến vị ngon khó cưỡng. Tuy đơn giản nhưng lại ăn là món ăn không thể thiếu trong bữa cơm gia đình.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng cây thiên lý

Khi dùng chế biến món ăn từ hoa thiên lý chữa bệnh đau khớp không nên kết hợp với các thực phẩm chứa sắt như gan, thịt lợn, rau muống,… Vì chất sắt có trong các loại thực phẩm này sẽ đẩy kẽm ra khỏi cơ thể.
Khi chế biến hoa thiên lý không nấu chín kỹ quá sẽ làm giảm dinh dưỡng và không đem lại hiệu quả cho việc điều trị.
Mặc dù lá và hoa thiên lý rất tốt cho sức khỏe nhưng thành phần ẩn sâu bên trong nó lại chứa độc tố. Vì vậy không nên quá lạm dụng, người bình thường chỉ nên ăn khoảng 2 lần mỗi tuần là tốt nhất.

Cách trồng và chăm sóc cây thiên lý

Cách trồng cây thiên lý tại nhà

Bước 1: Bạn nên chọn đất trồng thiên lý là đất pha cát, đất xốp, có khả năng hút nước và thoát nước tốt, không nên trồng trong đất quá ướt do đây là loại cây ưa cạn.

Bước 2: Chọn giống thiên lý mà bạn muốn trồng trong 2 loại dây lươn và dây thân, sau đó cắt thành từng đoạn dài 15 – 20cm.

Bước 3: Đặt cành thiên lý vào rơm hoặc trấu và ủ cành trong 10 – 15 ngày cho cây ra rễ, kết hợp tưới cây 2 lần vào buổi sáng để cây ra rễ nhanh hơn.

Bước 4: Sau khi ủ xong, bạn tiến hành đào hố sâu 30 – 40cm, thêm các loại phân, cát vào rồi cho cành thiên lý đã được ủ vào hố và lấp đất lại.

Bước 5: Tưới nước đều đặn 2 lần/ngày vào sáng và tối để cây sinh trưởng và phát triển tốt, nhanh ra hoa.

Cách chăm sóc cây thiên lý

Với những cây thiên lý non bạn cần tưới nước đều đặn 2 lần/ngày để kích thích cây phát triển. Những cây trưởng thành bạn thì cần tưới 3 – 4 lần/tuần để cung cấp đủ lượng nước thiết yếu cho cây.

Để cây ra hoa nhanh hơn bạn nên bón phân định kỳ cho cây, có thể trộn thêm các loại phân hữu cơ hoặc phân tổng hợp và giữ nhiệt độ thích hợp từ 22 – 35 độ C.

Lưu ý khi trồng và chăm sóc cây thiên lý

Khi trồng cây thiên lý, bạn cần chú ý đến một số loại sâu bệnh gây hại như rầy rệp và bọ trĩ, đặc biệt là vào thời tiết nắng nóng. Nếu phát hiện thì cần phải bắt giết ngay, khi mật độ nặng thì có thể sử dụng thuốc Supracide để phun. Đặc biệt phải tránh để cây thiếu nước.

Vào mùa mưa, bạn cũng nên chú ý nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng cho cây, thường xuyên cắt tỉa bớt các lá già và cành để giàn hoa thiên lý thông thoáng, tránh một số loại nấm bệnh gây hại cho cây thiên lý khiến cây bị thối gốc, thối rễ, hoa bị teo, năng suất và chất lượng giảm.

Hình ảnh hoa thiên lý đẹp

Giàn hoa thiên lý

Hoa thiên lý

Hoa thiên lý đẹp

Hoa thiên lý nở rộ

Nụ hoa thiên lý

Kết luận

Bài viết trên đã giúp bạn giải đáp thắc mắc hoa thiên lý. Chúc bạn sẽ chế biến thêm nhiều món ăn thơm ngon, bổ dưỡng từ hoa thiên lý. Cùng như nguồn gốc về hoa thiên lý mà bạn cần biết!

Xem thêm: Hoa Tigon là hoa gì? Trồng hoa tigon có rắn không?